SME ควรทำบัญชีเองหรือจ้างสำนักงานบัญชี?
ธุรกิจ SME หรือธุรกิจขนาดเล็กและกลาง มักเริ่มต้นจากทีมงานไม่กี่คน และเจ้าของธุรกิจต้องสวมหมวกหลายใบ ไม่ว่าจะเป็นฝ่ายขาย การตลาด หรือแม้กระทั่ง นักบัญชี ประจำบริษัท คำถามที่เกิดขึ้นกับผู้ประกอบการจำนวนมากคือ ควรทำบัญชีเองหรือจ้างสำนักงานบัญชีจะดีกว่า? บทความนี้จะช่วยให้คุณเห็นข้อดี-ข้อเสียของแต่ละทางเลือก และตัดสินใจได้เหมาะสมกับธุรกิจของคุณ
1. ทำบัญชีเอง ประหยัด แต่มีเงื่อนไข

- ลดต้นทุนค่าใช้จ่าย
ไม่ต้องเสียค่าบริการรายเดือนให้กับสำนักงานบัญชี โดยเฉพาะในช่วงเริ่มต้นที่รายได้ยังไม่สม่ำเสมอ
- เข้าใจการเงินของธุรกิจมากขึ้น
เจ้าของจะได้เห็นภาพรวมของรายรับ-รายจ่าย ทราบว่ารายการไหนสิ้นเปลือง หรือรายได้หลักมาจากช่องทางใด
- ควบคุมข้อมูลภายในเองทั้งหมด
ไม่ต้องกังวลเรื่องข้อมูลการเงินรั่วไหล หรือความล่าช้าในการส่งเอกสารให้บุคคลภายนอก
- ความยืดหยุ่นในการจัดการ
ปรับเปลี่ยนรูปแบบการจัดเก็บ หรือวางระบบบัญชีให้เหมาะกับธุรกิจตนเองได้โดยตรง
ข้อจำกัดและความเสี่ยง
- ต้องมีความรู้ด้านบัญชีพื้นฐาน
เช่น การบันทึกบัญชีประเภทต่างๆ, การจัดทำรายงานภาษี (ภงด.1, 3, 53, ภพ.30), งบกำไรขาดทุน ฯลฯ หากไม่เข้าใจอาจทำผิดพลาดได้ง่าย
- ใช้เวลามากกว่าที่คาด
แม้จะคิดว่าเป็นงานเล็กๆ แต่การทำบัญชีให้ถูกต้องต้องใช้เวลาในการตรวจสอบเอกสาร ตรวจนับภาษี และจัดเตรียมรายงานประจำเดือน
- มีความเสี่ยงด้านกฎหมายภาษี
หากกรอกภาษีผิด หรือล่าช้า อาจถูกสรรพากรปรับ หรือเสียเบี้ยปรับเงินเพิ่มโดยไม่รู้ตัว และการจัดทำงบการเงินผิดพลาดอาจกระทบต่อการยื่นกู้หรือเข้าร่วมโครงการสนับสนุนของรัฐ
- อาจไม่ทันการเปลี่ยนแปลงกฎหมายภาษีใหม่ๆ
เช่น การเปลี่ยนแปลง VAT, กฎหมายแรงงาน หรือสิทธิประโยชน์ทางภาษี ที่เปลี่ยนแปลงบ่อยและต้องติดตามอย่างต่อเนื่อง
เหมาะกับใคร?
- ธุรกิจขนาดเล็กมาก (เช่น freelance หรือกิจการที่มีรายได้ไม่สม่ำเสมอ)
- เจ้าของที่มีความรู้บัญชีระดับหนึ่ง และมีเวลาเรียนรู้เพิ่มเติม
- ธุรกิจที่ยังไม่มีพนักงานประจำหรือโครงสร้างรายจ่ายซับซ้อน
2. จ้างสำนักงานบัญชี ใช้จ่ายเพิ่ม แต่คุ้มระยะยาว

- ลดความเสี่ยงทางภาษีและกฎหมาย
นักบัญชีที่มีประสบการณ์จะรู้ข้อกำหนดทางกฎหมาย และสามารถยื่นภาษีได้ถูกต้องและตรงเวลา ช่วยป้องกันค่าปรับ หรือการถูกตรวจสอบย้อนหลังจากกรมสรรพากร
- ประหยัดเวลา โฟกัสที่ธุรกิจ
เจ้าของธุรกิจสามารถใช้เวลาในการดูแลลูกค้า พัฒนาโปรดักต์ หรือขยายช่องทางการขายได้เต็มที่ โดยไม่ต้องกังวลกับเอกสารบัญชีหรือการยื่นภาษีรายเดือน/รายปี
- มีผู้ให้คำปรึกษาทางบัญชีและภาษี
สำนักงานบัญชีที่ดีจะไม่เพียงแค่จัดทำเอกสารให้เท่านั้น แต่ยังสามารถให้คำแนะนำด้านการเงิน การวางแผนภาษี หรือการเตรียมงบเพื่อยื่นกู้กับธนาคารอีกด้วย
- ช่วยให้งบการเงินน่าเชื่อถือ
เหมาะสำหรับธุรกิจที่ต้องการยื่นงบให้ธนาคาร นักลงทุน หรือเข้าร่วมโครงการสนับสนุนจากภาครัฐ เช่น SME D Bank, สสว., หรือ BOI
- มีระบบจัดการเอกสารชัดเจน
สำนักงานบัญชีส่วนมากจะมีระบบการจัดเก็บเอกสารหรือซอฟต์แวร์ร่วม ทำให้เอกสารไม่หาย และสามารถตรวจสอบย้อนหลังได้ตลอดเวลา
ข้อเสียและข้อควรระวัง
- มีค่าใช้จ่ายต่อเดือน/ปี
โดยทั่วไปเริ่มต้นที่ประมาณ 1,500 5,000 บาทต่อเดือน สำหรับธุรกิจทั่วไป และอาจสูงขึ้นหากมีกิจกรรมการเงินซับซ้อนมากขึ้น
- ต้องเลือกสำนักงานที่มีคุณภาพ
หากเลือกผิด อาจเจอปัญหา เช่น ยื่นภาษีผิด ส่งงานล่าช้า หรือไม่เก็บรักษาเอกสารให้ดี จึงควรตรวจสอบใบอนุญาต สอบถามรีวิว และประสบการณ์ก่อนจ้าง
- อาจไม่มีความยืดหยุ่นตามใจเจ้าของธุรกิจ
บางสำนักงานมีระบบการทำงานชัดเจนและไม่สามารถปรับตามความต้องการพิเศษได้ เช่น วันส่งเอกสาร หรือรูปแบบรายงาน
เหมาะกับใคร?
- ธุรกิจที่มีรายได้ประจำ มีพนักงาน หรือมีความเคลื่อนไหวทางบัญชีสม่ำเสมอ
- เจ้าของที่ไม่มีพื้นฐานบัญชี และไม่ต้องการเสียเวลาศึกษาเอง
- ธุรกิจที่มีเป้าหมายเติบโตระยะยาว และต้องการงบการเงินที่โปร่งใส พร้อมตรวจสอบได้
เคล็ดลับการเลือกสำนักงานบัญชีที่เหมาะสม
- ตรวจสอบว่ามี ผู้ทำบัญชี (Bookkeeper) และผู้สอบบัญชีรับอนุญาต (CPA) ดูแลหรือไม่
- ขอ สัญญาจ้างทำบัญชี ที่ระบุขอบเขตงานชัดเจน เช่น ยื่นภาษีอะไรบ้าง ส่งงานวันไหน
- ดูว่าใช้ โปรแกรมบัญชีใด และเจ้าของสามารถเข้าถึงข้อมูลได้หรือไม่
- เลือกสำนักงานที่ พูดคุยเข้าใจง่าย และเต็มใจให้คำแนะนำ ไม่ใช่แค่ทำตามหน้าที่
3.ปัจจัยในการตัดสินใจ
การตัดสินใจว่าจะ ทำบัญชีเอง หรือ จ้างสำนักงานบัญชี ไม่ควรดูแค่เรื่องราคาเพียงอย่างเดียว แต่ต้องพิจารณาหลายแง่มุมร่วมกัน โดยเฉพาะบริบทของธุรกิจแต่ละรายที่แตกต่างกัน ดังนี้
1. ขนาดและความซับซ้อนของธุรกิจ
- ถ้าธุรกิจยังเล็ก รายรับรายจ่ายไม่มาก อาจทำบัญชีเองได้โดยใช้โปรแกรมสำเร็จรูป
- แต่ถ้ามีพนักงานหลายคน, ลูกค้าหลายเจ้า, มีการนำเข้า-ส่งออก หรือมีหลายช่องทางขาย (หน้าร้าน, ออนไลน์, marketplace) ควรให้มืออาชีพดูแล เพื่อจัดระบบบัญชีให้ถูกต้อง
2. เวลาที่เจ้าของธุรกิจมี
- การทำบัญชีเองต้องใช้เวลาไม่น้อย ทั้งจัดเอกสาร, ตรวจสอบยอด, ยื่นภาษี ฯลฯ
- หากเจ้าของยุ่งกับการขาย การบริการลูกค้า หรือการวางกลยุทธ์ ควรพิจารณาว่า เวลาที่เสียไปกับบัญชีมี ต้นทุนแฝง หรือไม่
3. ความรู้และทักษะด้านบัญชี
- ถ้ามีพื้นฐานทางบัญชี หรือเคยเรียนด้านนี้มา การทำบัญชีเองอาจไม่ใช่เรื่องยาก
- แต่หากไม่มีพื้นฐานเลย และไม่สะดวกเรียนรู้เพิ่มเติม การทำผิดอาจนำไปสู่ค่าปรับหรือความยุ่งยากภายหลังได้
4. งบประมาณที่มี
- การทำบัญชีเองอาจดูเหมือน ฟรี แต่หากรวมเวลาที่ต้องใช้ หรือความผิดพลาดที่อาจต้องจ่ายภายหลัง ค่าใช้จ่ายแฝงก็ไม่น้อย
- หากมีงบประมาณเพียงพอ การจ้างสำนักงานบัญชีดีๆ ถือเป็นการลงทุนเพื่อความปลอดภัยและความเป็นระบบในระยะยาว
5. ความต้องการใช้งบการเงินในอนาคต
ถ้ามีแผนจะยื่นกู้, เข้าร่วมโครงการรัฐ, หาผู้ร่วมลงทุน หรือตั้งบริษัทจำกัดอย่างเป็นทางการ
จำเป็นต้องมีงบการเงินที่จัดทำอย่างถูกต้องตามมาตรฐานบัญชี
ซึ่งการจัดทำเองโดยไม่มีผู้สอบบัญชีอาจไม่ตอบโจทย์
6. ความสามารถในการประสานงานกับบุคคลภายนอก
- หากเลือกจ้างสำนักงานบัญชี ต้องสามารถจัดเตรียมเอกสาร ส่งข้อมูลรายเดือน และสื่อสารกับนักบัญชีได้ชัดเจน
- แต่หากไม่มีระบบจัดเก็บเอกสารดีพอ ก็อาจทำให้จ้างไปแล้วแต่ใช้งานไม่ได้เต็มประสิทธิภาพ
การเลือกว่าจะทำบัญชีเองหรือจ้างสำนักงานบัญชี ขึ้นอยู่กับ ความรู้ เวลา และงบประมาณ ของแต่ละธุรกิจ ไม่มีคำตอบเดียวที่เหมาะกับทุกคน ไม่ว่าจะเลือกทำบัญชีเองหรือจ้างสำนักงานบัญชี สิ่งสำคัญที่สุดคือการทำบัญชีอย่างถูกต้องและต่อเนื่อง เพราะบัญชีไม่เพียงแค่ใช้ยื่นภาษี แต่ยังสะท้อนสุขภาพของธุรกิจ และช่วยให้วางแผนการเงินได้อย่างมีประสิทธิภาพ
หากคุณมีพื้นฐานบัญชีและมีเวลาเพียงพอ การทำบัญชีเองอาจช่วยลดต้นทุนได้ในระยะสั้น แต่หากธุรกิจเริ่มขยาย หรือมีกิจกรรมทางการเงินที่ซับซ้อน การมีผู้เชี่ยวชาญเข้ามาดูแลจะช่วยลดความเสี่ยงและเพิ่มความมั่นใจในระยะยาว สุดท้าย ควรประเมินความเหมาะสมตามขนาดธุรกิจ ทักษะของทีมงาน และเป้าหมายในอนาคตของกิจการ ไม่ว่าจะเลือกทางใด ขอเพียง ทำบัญชีให้ถูกต้อง ก็ถือว่าเป็นการวางรากฐานที่มั่นคงให้ธุรกิจ
ยิ่งรู้บัญชีดี ยิ่งบริหารธุรกิจได้อย่างมั่นใจ
หากคุณยังไม่มีระบบบัญชีที่เป็นทางการ หรืออยากเริ่มต้นด้วยเครื่องมือที่ใช้งานง่าย เช่น Excel หรือโปรแกรมบัญชีเบื้องต้น อย่าลังเลที่จะเริ่มวันนี้ เพราะ ความสำเร็จทางธุรกิจ เริ่มต้นจากบัญชีที่ดี
ปรึกษาทีมบัญชีมืออาชีพจาก DE Accounting วันนี้ เพื่อให้ธุรกิจคุณมั่นคง ปลอดภัย และเติบโตอย่างยั่งยืน
ติดต่อเรา ได้ที่ 02-126-0650